سَلجوقیان (سَلاجقه،آل‌سلجوق)، دودمانی بودند که در سده‌های پنجم تا ششم هجری قمری(1037 تا 1194.م)،  بر بخش‌های پهناوری از آسیای غربی و آسیای صغیر نظیر ایران، روم، افغان، شام، ارمن، گستره‌های عرب و ترک و دیگر نقاط وسیع فرمان می‌راندند، و پایتخت غربی آنان شهر همدان بود. «گنبد علویان» یکی از یادگارهای متعلق به اواخر دوره‌ی سلجوقیان در قرن ششم هجری است که توسط خاندان علویان ابتدا به عنوان مسجد، احداث و در دوره‌های بعد، با ایجاد سردابی در زیرزمین به مقبره‌ی آن خاندان تبدیل شده ‌است. خاقانی به کنایه از آن به عنوان گنبد سبز یاد کرده است و فرهنگ عامیانه‌ی مردم استان همدان نیز بر این امر دلالت دارد که می‌گوید:

علت نامگذاری این بنا به گنبد علویان این است که در گذشته‌های دور دارای گنبد بوده، گر چه در اثر گذشت زمان، گنبد آن فرو ریخته است. این گنبد به دلایل متعدد از جمله ویژگی‌های منحصر به‌ فرد کالبدی و ظرافت و تزیینات استثنایی آن، همواره مورد توجه ویژه‌ی محققان قرار داشته است؛ نقشه‌ی بنا، چهارضلعی و گوشه‌های آن دارای لبه‌های ستاره‌ای‌شکل است. این اثر یکی از شاهکارهای معماری و گچبری بعد از اسلام در همدان است و طی شماره‌ی ۹۴ در تاریخ ۱۵/۱۰/۱۳۱۰ به عنوان یکی از اولین آثار همدان، در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.